Trong các cây họ nhân sâm thì tam thất được khá nhiều người ưa chuộng vì giá thành phải chăng nhưng có không ít công dụng tốt cho sức khỏe. Đồng thời, chúng ta có thể chế biến nhiều món ăn ngon cho gia đình mình từ loại thực vật bổ dưỡng này. Theo dõi ngay những thông tin sau đây nếu bạn muốn tìm hiểu chi tiết về nó nhé.
Khái niệm về tam thất
Tam thất là một loại thực vật thuộc họ nhân sâm. Mỗi cây sẽ có khoảng 3 – 6 lá mọc đối trên đỉnh thân, hình lông chim và xung quanh phần mép được bao bọc toàn răng cưa nhỏ. Loài này vốn có đặc tính ưa bóng mát, thường sống trên những cánh rừng cao trên 1500m.
Ở Việt Nam, chúng thường phân bố tập trung ở các tỉnh như Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Hoà Bình,…
Nếu bạn chỉ biết đến tam thất qua củ của nó thì cây còn có hoa vàng nhạt, mọc đơn độc ở ngọn thân và quả mọng, hình cầu dẹt, khi chín màu đỏ, hạt trắng. Loài thực vật này sống lâu năm, tuy nhiên thời gian sinh trưởng sẽ phụ thuộc vào vùng đất, khí hậu xung quanh. Thông thường, mùa hoa sẽ bắt đầu vào tháng 5–7, đối với quả từ tháng 8–10. Người trồng có thể căn cứ vào điều này để thu hoạch sản phẩm đúng vụ.
Rễ củ của cây là bộ phận thường được nhiều người lựa chọn sử dụng nhất vì có hàm lượng dinh dưỡng cao, rất tốt cho sức khỏe. Chúng ta cần tiến hành thu hái từ trước khi ra hoa. Tiếp đó, tùy vào nhu cầu cụ thể của khách hàng mà tam thất được phơi hoặc sấy khô và phân loại các bộ phận riêng.
Tác dụng của tam thất
Theo các nghiên cứu khoa học, trong thành phần của tam thất chứa rất nhiều nhóm chất quan trọng như ginsenoside, saponin, các acid amin,… Nếu chúng ta sử dụng chế phẩm từ cây trong thời gian dài có thể tăng cường sức đề kháng, đẩy lùi được nhiều bệnh tật, cụ thể như:
Hỗ trợ điều trị ung thư
Trong tam thất chứa hàm lượng lớn các flavonoid và axit oleanolic có khả năng chống viêm và thúc đẩy hoạt động của hầu hết tế bào, chống oxy hóa mạnh. Cính vì thế, chúng giúp tăng tính nhạy cảm của mô ung thư với các thuốc đặc hiệu, giảm tác dụng phụ cho bệnh nhân.
Ngoài ra, trong cây còn chứa rất nhiều hợp chất và các acid amin quan trọng khác như Prolin, Lysin, Histidin, Valin, Isoleucin,… có khả năng sửa chữa tổn thương của mô. Điều này giúp hạn chế sự di căn của những tế bào gây ung thư sang những bộ phận khác trong cơ thể. Nếu bạn kết hợp tam thất với các loại thuốc điều trị sẽ tăng cường sức đề kháng để cơ thể dẻo dai, có sức đề kháng tốt hơn.
Có lợi cho sức khỏe tim mạch
Các hoạt chất quý giá trong cây có khả năng chống viêm mạch máu, phân hủy chất béo xấu, tạo ra năng lượng và giảm tổn thương trong tế bào cơ tim. Nhờ đó, khi bạn dùng tam thất thường xuyên sẽ giảm tần suất cơn đau thắt ngực, xơ vữa mạch vành, ổn định huyết áp, ngăn ngừa biến chứng liên quan.
Tăng sức đề kháng cho cơ thể
Vì thuộc họ nhân sâm nên chắc chắn tam thất cũng có tác dụng bổ dưỡng để tăng sức đề kháng cho cơ thể. Tuy nhiên, tác dụng chính của cây sẽ hướng chủ yếu vào âm huyết như bổ máu, giảm đau, tiêu viêm và phá vỡ ứ huyết. Ngoài ra, bạn còn có thể dùng nó để thải độc tố, giúp da dẻ hồng hào cũng như giúp hấp thụ dưỡng chất, ăn uống tốt hơn.
Tam thất giúp an thần, giảm đau
Thành phần chủ yếu trong cây là ginsenoside Rb1 có tác dụng kích thích làm hưng phấn trung khu thần kinh. Nhờ vậy mà chỉ cần pha một cốc trà tam thất uống khi mệt mỏi chúng ta sẽ cảm thấy đầu óc vô cùng thoải mái, thư giãn. Ngoài ra hoạt chất này cũng giúp bạn giảm bớt cảm giác đau nhức, khó chịu.
Tam thất chữa trị một số bệnh khác
Loại cây này có khả năng thấm nhanh vào máu, thành mạch, và niêm mạc nên sẽ phát huy hiệu lực nhanh trong việc điều trị các bệnh về đường tiêu hóa, xương khớp,… Cùng với đó, nó còn tiêu máu tốt trong điều trị nhãn khoa, thúc đẩy nội tiết tố phát triển để tăng ham muốn tình dục ở cả nam và nữ giới.
Hướng dẫn sử dụng tam thất đúng cách
Phụ thuộc vào mục đích sử dụng, các bạn có thể chế biến loại cây này dưới nhiều dạng và cách thức khác nhau để dễ dàng và đảm bảo phát huy công dụng tốt nhất, ví dụ như:
Dùng tươi
Thông thường, chúng ta sẽ dùng tam thất tươi để cầm máu và chống viêm cho những vùng tổn thương trên cơ thể. Bạn cần phải rửa sạch chúng nhiều lần với nước để đảm bảo gột sạch bùn đất và vi khuẩn, sau đó dã nhỏ và đắp lên.
Ngoài ra, mọi người có thể ngâm tươi các bộ phận của cây với rượu trong vòng 4-6 tháng để uống cũng rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, mỗi ngày chúng ta chỉ nên uống từ 1-2 ly rượu trong mỗi bữa cơm sẽ giúp tăng cường lưu thông máu, giảm đau, an thần và đặc biệt là tăng cường khả năng sinh lý.
Cách dùng sống
Dùng sống tam thất có nghĩa là bạn phải phơi hoặc sấy khô củ, rễ rồi thái phiến hay tán thành bột mịn. Sau đó người dùng có thể pha chế phẩm của nó với nước ấm, mật ong để uống hàng ngày sẽ giúp bổ máu, chống xuất huyết, nhồi máu cơ tim,…
Hoặc chúng ta cũng có thể sử dụng nó như một loại thực phẩm để nấu cùng nhiều nguyên liệu khác trong bữa ăn hàng ngày. Với tác dụng bồi bổ cơ thể, tăng lưu thông khí huyết,… sẽ hỗ trợ phục hồi sức khỏe cho người ốm, bệnh nhanh chóng
Cách dùng chín
Các bộ phận của cây khi đã được chế biến chín sẽ dùng với mục đích bồi bổ cho những trường hợp cơ thể suy nhược, lưu thông khí huyết kém. Cách làm chuẩn cho bạn tham khảo là rửa sạch và ủ với rượu để tam thất mềm sau đó thái mỏng, sao qua với dầu thực vật. Chúng ta sẽ dừng lại khi thành phẩm chuyển qua màu vàng nhạt rồi mới đem tán bột.
Bài thuốc có sử dụng tam thất
Trong y học, loại cây này được xem như một dược liệu quý với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả. Sau đây là một số bài thuốc đã được chúng tôi tổng hợp lại để mọi người có thể áp dụng trong những trường hợp cụ thể:
Bài thuốc tam thất chống ứ huyết
Nếu cơ thể chúng ta có tình trạng khó lưu thông khí huyết hoặc thường xuyên xuất hiện các vết bầm tím trên da thì có thể hòa tan 2 – 3g bột tam thất với nước ấm để uống. Duy trì việc này liên tục 3 lần/lần sẽ giúp các tổn thương trên cơ thể bạn được phục hồi nhanh chóng.
Cải thiện tình trạng ra máu sau sinh
Tam thất với công dụng chính là hạn chế ứ huyết, kháng viêm nên rất thích hợp để phụ nữ sau sinh dùng chống ra máu. Chị em sẽ dùng khoảng 8g bột tán nhuyễn pha với nước ấm uống 2 – 3 lần cho đến khi tình trạng của mình được cải thiện.
Hỗ trợ giảm đau thắt ngực
Các hoạt chất trong cây có thể hỗ trợ cải thiện tuần hoàn cho hệ tim mạch. Vì thế, nếu bạn bị đau thắt ngực lâu năm, uống thuốc không đỡ nên dùng thêm tam thất tán bột hòa với nước uống mỗi ngày. Một lưu ý nho nhỏ là chúng ta chỉ sử dụng trước hoặc sau bữa ăn để chất dinh dưỡng được hấp thụ tốt nhất.
Cải thiện suy nhược cơ thể
Tam thất khi kết hợp với các dược liệu khác như sâm bổ chinh, ích mẫu, kê huyết đằng, hương phụ sắc lấy nước giúp cơ thể người ốm, bệnh phục hồi nhanh chóng. Chúng ta cần nghiền nhỏ các nguyên liệu theo tỷ lệ 12:40:40:20:12 gram và chia nhỏ để uống hàng ngày với liều lượng phù hợp cho thể trạng từng người.
Bài thuốc giúp cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt
Khi chị em có các biểu hiện liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt như chậm, rối loạn, không đều, kém ăn, mất ngủ,… nên sử dụng thêm các bài thuốc có tam thất. Để phát huy công dụng cải thiện bệnh, chúng ta phải dùng thêm các dược liệu có tác dụng bổ máu, an thần khác như ngải điệp, ô tặc cốt, đương quy, xuyên nhung,… đi kèm.
Chỉ cần bạn sắc lấy nước uống thường xuyên mỗi ngày chắc chắn cải thiện được tình trạng rối loạn kinh nguyệt, đồng thời giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Những lưu ý khi dùng tam thất
Để sử dụng loại dược này một cách an toàn nhất và phát huy tối đa công dụng của nó với sức khỏe thì người dùng cần lưu ý đến một số vấn đề sau:
- Không nên sử dụng các chế phẩm của cây quá nhiều sẽ gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa khiến chúng ta cảm thấy đầy bụng, khó chịu. Mọi người nên căn cứ vào thể trạng cụ thể để dùng với liều lượng phù hợp nhất.
- Tam thất không thích hợp sử dụng nhiều với những người có tiền sử bị huyết áp thấp. Nếu chúng ta muốn dùng để bồi bổ cơ thể, tăng sức đề kháng chỉ nên uống một lượng nhỏ.
- Muốn dùng tươi các bộ phận của cây bạn cần xử lý hết bụi bẩn bằng cách rửa sạch với nước nhiều lần.
- Thành phẩm được điều chế từ các bộ phận của tam thất chỉ có tác dụng bồi bổ và hỗ trợ nâng cao sức đề kháng cho cơ thể, không thay thế được thuốc điều trị bệnh.
- Người dùng luôn phải cẩn thận với sản phẩm được bày bán tràn lan trên thị trường. Cần kiểm tra kỹ về nguồn gốc, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trước khi chúng ta quyết định sử dụng.
- Phụ nữ có thai và trẻ em nên hạn chế sử dụng các sản phẩm từ tam thất rất dễ dẫn đến các triệu chứng buồn nôn, chóng mặt, đau bụng,…
Lời kết
Như vậy, những thông tin quan trọng xoay quanh tam thất đã được bài viết hôm nay cung cấp đầy đủ đến bạn đọc. Loại cây này có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe nên nếu sử dụng hàng ngày sẽ giúp sức đề kháng của chúng ta được cải thiện tốt hơn. Vì thế mọi người hãy cố gắng bổ sung nguyên liệu này vào cuộc sống hàng ngày để giúp các thành viên trong gia đình luôn khỏe mạnh.
