Lá trà xanh là loại thức uống được phổ biến trên thế giới chỉ đứng sau nước lọc. Với lịch sử lâu dài, trà xanh không đơn thuần là thức uống giải khát mà nó còn góp phần hình thành, tạo nên những giá trị văn hóa trên mọi miền lãnh thổ. Hôm nay, bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thêm về lịch sử, lợi ích của trà xanh đối với sức khỏe cũng như nghệ thuật thưởng thức trà ngon.
Tìm hiểu chung về lá trà xanh
Lá trà xanh hay còn được gọi là lá chè ( tên khoa học green tea). Chúng là một bộ phận trên cây chè và được mọi người sử dụng phổ biến với nhiều cách chế biến khác nhau như dùng tươi hoặc phơi khô sử dụng dần.
Nguồn gốc lịch sử
Cây chè đã xuất hiện hơn 4000 năm trước ở khu vực phía bắc Đông Nam Á cổ đại, bao gồm Assam của Ấn Độ, Thái Lan, Myanmar, Việt Nam, Lào và một phần Trung Quốc. Hiện nay vẫn còn rất nhiều giả thuyết về nguồn gốc của cây chè nên rất khó để tìm ra được nơi xuất hiện đầu tiên của chúng, chỉ biết rằng loài cây này đã rất phổ biến, phát triển mạnh mẽ từ rất lâu đời rồi.
Từ thế kỷ XV trở đi, giao thương giữa các nước Á, Âu phát triển mạnh nên trà được du nhập sang phương Tây và hình thành ra nhiều loại trà mới. Hiện nay, chúng được trồng tại rất nhiều nơi trên thế giới như Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Việt Nam, Kenya, Ấn Độ, Sri Lanka… với sản lượng lớn.
Ngày nay, văn hóa trà đạo ra đời rất đa dạng và là một nghệ thuật thưởng thức tao nhã. Như Trung Quốc hay Nhật Bản thời xưa, trà được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo quan trọng, chỉ dành riêng cho các tầng lớp quý tộc, địa vị cao trong xã hội.
Đặc điểm
Trà xanh là loại cây sống lâu năm, thành các bụi, có nhiều lá. Lá trà xanh có chiều dài từ 3 – 15cm khi non chúng có màu xanh nõn và chuyển sang xanh đậm khi già, mép lá có răng cưa. Trà xanh có tán lá rộng 2 – 6 cm. Hoa trà xanh có màu trắng, nhụy vàng đường kính tầm 3cm, 6 – 8 cánh hoa.
Hoa của chúng có thể dùng để lấy tinh dầu. Khi thu hoạch, mọi người thường lấy phần búp trà hoặc phần lá non và sẽ được thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc là đêm khuya. Lá trà xanh sau khi hái sẽ được chế biến với nhiều cách khác nhau như sử dụng tươi, hoặc phơi khô làm chè, cũng như tạo ra các loại trà khác.
Uống lá trà xanh mỗi ngày có lợi ích gì?
Lá trà xanh khi ở dạng tươi hay dạng khô thì khi dùng làm nước uống đều có những lợi ích tốt cho con người.
Chống ung thư
Chất EGCG có trong lá trà xanh có tác dụng giúp ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của các tế bào ung thư phổi, ức chế bệnh ung thư đại tràng. Đặc biệt, EGCG còn được chứng minh đem lại hiệu quả gấp 200 lần tác dụng của vitamin E trong việc tiêu diệt các gốc tự do, gây tổn thương cho da, là tác nhân gây ra các bệnh về viêm khớp, ung thư, đái tháo đường.
Trà xanh cũng giúp làm giảm nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến tiền liệt. Sử dụng nước trà mỗi ngày sẽ giúp loại bỏ các độc tố, ngăn ngừa hình thành khối u.
Chống oxy hóa mạnh mẽ
Uống trà xanh mỗi ngày sẽ rất tốt trong việc chống oxy hóa, làm chậm cũng như đẩy lùi quá trình lão hóa, giúp các chị em thêm phần trẻ trung, lưu giữ tuổi xuân.
Tốt cho tim mạch
Các bệnh liên quan đến tim, đột quỵ đều vô cùng nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao. Sử dụng lá trà xanh mỗi ngày sẽ giúp kiểm soát được lượng cholesterol, bảo vệ các hạt LDL khỏi oxy hóa, điều hòa huyết áp, ngăn chặn các tình trạng xơ vữa động mạch. Chính vì thế, nó làm giảm được tỷ lệ mắc các bệnh về tim mạch.
Tăng tuổi thọ
Sử dụng trà xanh giúp làm chậm oxy hóa, ngăn ngừa các bệnh về ung thư, tim mạch từ đó cải thiện tuổi thọ cho con người. Thói quen sử dụng trà xanh mỗi ngày sẽ giúp tỷ lệ tử vong giảm 23% ở nữ giới và 12% ở nam giới.
Giảm cân hiệu quả
Lá trà xanh sẽ giúp các quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể hoạt động tốt hơn, làm hạn chế việc tích tụ mỡ nhất là vùng bụng và có khả năng đốt cháy mỡ thừa tốt hơn cà phê. Sử dụng chúng mỗi ngày sẽ giúp bạn giảm cân một cách hiệu quả mà lại còn vô cùng đẹp da nhé.
Giúp xương chắc khỏe
Trong trà xanh có chứa catechin làm chậm lão hóa của xương, giảm loãng xương và rạn nứt xương gây ra. Bên cạnh đó, các hợp chất thúc trong trà xanh còn giúp thúc đẩy quá trình tạo xương rất tốt cho những người cao tuổi.
Hỗ trợ trí nhớ
EGCG có trong lá trà xanh hỗ trợ vào quá trình sản sinh tế bào não, đóng vai trò quan trọng giúp cải thiện nhận thức ở con người, đồng thời, duy trì trí óc minh mẫn, tránh đãng trí, hay quên hoặc bệnh Alzheimer, Parkinson ở người già. Ngoài ra, trà xanh còn giúp tỉnh táo, tập trung hơn mỗi khi làm việc.
Bảo vệ răng miệng
Trà xanh có thể ức chế một số loại vi khuẩn, virus giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, tăng cường sức khỏe cho răng miệng cũng như làm giảm nguy cơ bị sâu răng, cải thiện mùi hơi thở. Chính vì thế, nhiều loại kem đánh răng, nước súc miệng đã ứng dụng tinh chất trà xanh vào quá trình sản xuất để giúp bảo vệ răng miệng tốt hơn.
Ngoài ra, lá trà xanh còn đem lại rất nhiều lợi ích khác cho sức khỏe con người như giúp giải tỏa căng thẳng, áp lực. Chính vì thế, bạn hãy duy trì thói quen sử dụng trà xanh mỗi ngày nhé.
Không nên sử dụng trà xanh khi nào?
Tuy có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe nhưng không phải ai cũng có thể dùng. Một số trường hợp cần tránh sử dụng để đảm bảo cho sức khỏe:
- Người bị táo bón: Lá trà xanh sẽ có tác dụng co niêm mạc dạ dày, ruột làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ, tiêu hóa thức ăn khiến cho bệnh thêm nặng hơn.
- Người suy cơ thể, mất ngủ: Chất cafein trong trà xanh có thể sẽ làm hưng phấn hệ thần kinh cho nên nếu dùng sẽ dễ bị mất ngủ hơn.
- Người thiếu máu: Chất tanin trong lá trà kết hợp với sắt trong thực phẩm ăn uống sẽ tạo thành các chất lắng cặn, hấp thu sắt không được tốt khiến cho bị thiếu máu.
- Người bị loãng xương, thiếu canxi: Cafein có trong trà làm thúc đẩy quá trình bài tiết canxi, đồng thời ức chế việc hấp thụ canxi từ ruột.
- Người bị loét dạ dày, bị gút: Sử dụng lá trà xanh làm cho việc bài tiết acid diễn ra mạnh hơn, đồng thời tanin làm giảm hoạt tính của men khiến tế bào thành dạ dày tiết ra nhiều acid, bệnh thêm nặng hơn. Không nên sử dụng nước trà hãm trong thời gian quá lâu.
- Người bị xơ cứng động mạch: Trong trà có nhiều hoạt tính sinh học, cafein, chất kiềm tăng hưng phấn cho người uống khiến các mạch máu dẫn đến não co rút, máu lưu thông chậm, không cung cấp đủ cho não dẫn tới dễ bị tắc mạch máu não.
Những kiểu pha trà hiện nay
Ngày nay, trà đạo được phát triển rất mạnh mẽ ở khắp mọi nơi. Nó là một thú vui tao nhã, thanh cao đồng thời là chủ đề được bàn luận rất nhiều. Một vài cách pha trà phổ biến, đơn giản hiện nay:
Pha lá trà tươi
Chuẩn bị: 100g lá trà xanh tươi cùng ấm, hoặc bình pha trà
Cách thực hiện:
- Bước 1: Rửa sạch lá trà bằng nước muối, để ráo và vò sơ lá.
- Bước 2: Cho lá trà vào ấm và đổ đầy nước.
- Bước 3: Đun lửa lớn đến khi nước sôi là được.
- Bước 4: Đậy nắp, hãm trà trong 10 phút.
- Bước 5: Đợi nước trà nguội rồi thưởng thức, có thể cho thêm đá cũng được.
Bạn không nên đun quá lâu vì sẽ làm cho nước trà bị chát, mất chất dinh dưỡng, giảm công dụng của trà xanh, đồng thời cũng nên chọn lá trà xanh bánh tẻ, không non cũng không già.
Pha lá trà xanh khô
Chuẩn bị: 8g trà khô cùng ấm trà
Cách thực hiện:
- Bước 1: Dùng nước sôi để tráng ấm và các dụng cụ pha trà.
- Bước 2: Cho lượng trà vừa đủ vào ấm, dùng nước sôi tráng sơ qua và đổ nước đi.
- Bước 3: Cho thêm 200ml nước sôi và hãm 20 – 25 giây
- Bước 4: Rót ra chén và thưởng thức trà. Bạn có thể rót thông qua dụng cụ lọc để loại bỏ xác trà.
Ngồi thưởng thức trà, trầm ngâm hàn huyên câu chuyện là nét đẹp văn hóa, thú vui thanh tao đặc biệt là những người cao tuổi.
Lá trà xanh có ứng dụng gì vào đời sống?
Lá trà xanh ngoài được sử dụng tươi hoặc làm chè khô thì chúng còn được ứng dụng rất đa dạng trong đời sống hàng ngày:
- Kết hợp với các loại nguyên liệu khác như sữa tươi hay trái cây để tạo thành những đồ uống thơm ngon, hấp dẫn như trà sữa, trà chanh, trà trái cây,…
- Sử dụng rộng rãi và phổ biến trong sản xuất thực phẩm, là nguyên liệu dùng để chế biến bánh kẹo, kem, socola và các thực phẩm khác
- Sử dụng trong mỹ phẩm: Chúng được dùng làm nguyên liệu để sản xuất các loại kem dưỡng, mặt nạ, serum vì thành phần trà xanh có khả năng làm sạch, chống lão hóa cũng như dưỡng trắng nữa.
Bảo quản lá trà xanh thơm ngon
Để trà xanh phát huy được công dụng, lợi ích cũng như hương vị thơm ngon thì khâu bảo quản vô cùng quan trọng. Bạn cần lưu ý giữa việc bảo quản lá trà tươi và lá trà khô nhé.
Bảo quản lá trà xanh
Để nơi khô ráo
Nhiệt độ cao, độ ẩm thấp dễ làm cho lá trà tươi nhanh bị hỏng vì vậy, bạn có thể bảo quản ở tủ bếp với nhiệt độ ổn định và không bị nấm mốc, vi khuẩn xâm nhập.
Không nên để chung cùng các loại thực phẩm khác
Bạn cần chú ý không để là chè tươi cùng các loại thực phẩm khác lá trà sẽ dễ bị ám mùi khiến cho trà không còn mùi đặc trưng ban đầu, giảm chất lượng của trà.
Để trong tủ lạnh
Ngoài ra bạn có thể rửa sạch lá trà, loại bỏ lá úa, bị sâu rồi cho vào túi nilon để trong ngăn mát tủ lạnh là được.
Bảo quản lá trà khô
Trà xanh thường dễ bị oxy hóa nên bạn cần bảo quản đúng cách để trà luôn được thơm và có màu sắc tự nhiên:
- Cho trà vào các hộp đựng bằng kim loại sạch và khô ráo, lấp đầy trà càng nhiều vào hộp càng tốt để tránh bị oxy xâm nhập và đậy nắp lại.
- Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh 0 – 5 độ C và có thể sử dụng thêm lớp túi giữ tươi bên ngoài hộp trà.
- Trà khô chỉ nên được sử dụng không quá 18 tháng.
Kết luận
Với những thông tin chi tiết, cụ thể trên, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về lá trà xanh quen thuộc này. Với nhiều lợi ích đem lại, bạn hãy tập cho mình thói quen sử dụng trà mỗi ngày để tăng cường sức khỏe bản thân cũng như thưởng thức trà như một thú vui tao nhã.
